Domowy Kościół, List do wspólnot rodzinnych, czerwiec 2019, nr 155, s.26-32.

Powstanie i historia DK na terenie diecezji bydgoskiej (powołanej do istnienia w 2004 r.) jest od roku 1974 ściśle związana przede wszystkim z dziejami archidiecezji gnieźnieńskiej. Do roku 1992 archidiecezja gnieźnieńska obejmowała m.in. teren Bydgoszczy (jednak bez największego osiedla bydgoskiego - Fordonu, należącego do utworzonej 749 lat wcześniej diecezji chełmińskiej), za to z dekanatem Toruń (m. in. z częścią tego miasta leżącą po lewej stronie Wisły.  Kiedy diecezja chełmińska przestala istnieć, Fordon został przyłączony do archidiecezji gnieźnieńskiej, a dekanat Toruń do nowo powstałej diecezji toruńskiej.

Sprawcą tego, że naszymi „protoplastami" w archidiecezji gnieźnieńskiej zostali Eleonora i Roman Gwardzikowie, był śp. o. Czesław Chabielski SJ (współpracownik ks. Franciszka Blachnickiego, legendarny twórca ośrodka rekolekcyjnego w Suchej na Pomorzu). Dzięki niemu latem 1974 r. wyjechali wraz z pięciorgiem dzieci oraz Urszulą Korbolewską (wdową) z dziećmi na rekolekcje, odbywające się w Krościenku n/Dunajcem. Tam nie tylko poznali ks. Blachnickiego, ale zachwycili się drogą formacyjną dla małżonków, prawidłowo sprawowaną liturgia Mszy św. oraz śpiewami psalmów (animatorka muzyczna - Gizela Skop), a także pięknem pienińskiej przyrody. Uczestniczyli w dniu wspólnoty na górze Błyszcz (m.in. z kard. Karolem Wojtyłą i bp. Tadeuszem Błaszkiewiczem oraz s. Jadwigą Skudro). Po raz drugi pojechali na rekolekcje latem 1975 r. wraz z rodziną Eufemii i Romana Kończalów. Zamiast do Krościenka zostali skierowani do Dursztyna, gdzie nie dotarli wyznaczeni animatorzy, a ksiądz moderator przybył dopiero na dzień wspólnoty. Z konieczności zostali animatorami na tym turnusie, gdyż jako jedyni byli uprzednio na takich rekolekcjach. Ks. Blachnicki, który ich odwiedził, był bardzo zadowolony z tego, jak poradzili sobie w sprawach organizacyjnych i dostarczył im materiały formacyjne w maszynopisie, na podstawie, których każdej nocy przygotowywali spotkania programowe. Pewnego razu przybyła też w odwiedziny s. Jadwiga, która później przyjechała do Bydgoszczy i pomogła w przygotowaniach do powstania pierwszego kręgu. Krąg zawiązał się w następującym składzie: Eleonora i Roman Gwardzikowie (para animatorska), Teresa i Zygfryd Buzałowie, Gabriela i Ferdynand Szymczakowie, Eufemia i Roman Kończalowie, Urszula Korbolewska. Pierwszym opiekunem duchowym został oczywiście o. Czesław Chabielski. Krąg ten przez lata zmieniał swój skład personalny. W pewnym okresie uczestniczyli w nim Krystyna i Stanisław Nijakowie z Inowrocławia, który stał się później stolicą rejonu obejmującego cały obszar archidiecezji poza Bydgoszczą. Obecnie pierwszy krąg ma swą siedzibę w Łabiszynie w parafii pw. św. Mikołaja. Z pierwszego składu formują się w nim: Eleonora Gwardzik (Roman zmarł w 2009 r.) oraz Teresa i Zygfryd Buzałowie. Od momentu zawiązania się tego kręgu rozpoczęła się systematyczna współpraca rodzin naszej archidiecezji z siostrą Jadwigą. Dotyczyło to początkowo głównie E. R. Gwardzików, którzy byli w tamtym czasie (zdaniem samej s. Jadwigi) jej najważniejszymi współpracownikami w organizowaniu i przeprowadzaniu rekolekcji, zwłaszcza na północnych obszarach Polski. Gwardzikowie wspominali z tego okresu swój udział w Pierwszym Międzynarodowym Kongresie END: Niezwykłym przeżyciem okazał się wyjazd w gronie kilku rodzin, siostry Jadwigi i Krystyny Kegel (nazwisk małżeństw nie podano wówczas nawet w sprawozdaniu zamieszczonym w Liście - w oba- wie przed SB) na pierwszy Kongres END w Rzymie. Szalonym pomysłem, ale ostatecznie bez żadnych negatywnych konsekwencji, był powrót Gwardzików z Rzymu: nielegalnie - „bez wiz i dewiz", tylko z „walizami" przez Francję, granicę niemiecką, znowu Francję, Szwajcarię i Austrię, wszystko dzięki serdecznej, choć bardzo dyskretnej po- mocy małżeństw END z tych krajów. Intensywny kontakt z siostrą mieli Terenia i Zygfryd Buzałowie, a także Kazia i Jurek Chmielewscy oraz Teresa i Aleksander Grzybkowie, którzy gościli ją w swoich domach. W 1976 r. odwiedził Bydgoszcz ks. Blachnicki, który interesował się przebiegiem formacji i zachęcał do dalszej pracy nad rozwojem wspólnoty. W tym roku w kościele pw. św. Andrzeja Boboli w Bydgoszczy odbył się też pierwszy opłatek rodzin RDK archidiecezji gnieźnieńskiej z ks. Czesławem Chabielskim.  W 1977 r. małżeństwa z Bydgoszczy uczestniczyły w ORAR w Zakroczymiu (prowadzący ks. Józef Dabrowski wraz z s. Jadwigą Skudro i s. Ziółkowską) oraz w dwóch turnusach oazy I st. w Krościenku. Od tego czasu powstawały kolejne kręgi. W roku 1978 odbyły się w spartańskich warunkach (mycie, pranie, itp. - w zimnej wodzie w bydlęcych korytach) rekolekcje oazy I st. w Suchej na Pomorzu prowadzone przez o. Chabielskiego (rodziny plus młodzież). Teresa Buzałowa tak wspomina: Pracowałam wówczas w szkole z internatem. Kierownik internatu postanowił wymienić stare łóżka i materace na nowe. Jak można było nie wykorzystać takiej szansy? W Suchej te łóżka i materace to był nabytek na wagę złota. Ale jak je przewieźć, skoro takie inicjatywy z całą determinacją były tępione przez władze PRL-u? Do dziś pamiętam tę pełną ciężarówkę, siąpiący deszcz, ogromne kałuże (w jedną z nich w czasie jazdy spadł materac, który trzeba było ponownie wrzucić »na pakę") i Romek z Elą oraz ja - ciężko przestraszeni - w Syrenie Bosto, jako eskorta tego transportu. Oczywiście kontrola nas nie ominęła. Myślę, iż to była sprawka Pana Boga, że milicjanci uznali »papiery" za wiarygodne i pozwolili dowieźć sprzęt na miejsce. Na przełomie kwietnia i maja 1979 r. w Topolnie (diecezja chełmińska) nasze małżeństwa po raz pierwszy całkowicie samodzielnie zorganizowały ORAR I st. Prowadzącym te rekolekcje byli ks. Józef Dąbrowski z diecezji łódzkiej i s. Jadwiga Skudro. Następny ORAR odbył się w grudniu w tym samym roku; moderatorem był ks. Zbigniew Domagalski, a wspierali go Gwardzikowie. W roku 1980 było już 11 kręgów, w tym a Buzałowie. W roku dwa w tym poza Bydgoszczą. W maju gościliśmy dwa małżeństwa z END (Equipe Notre Dame) z Francji. W roku 1981 Ela i Romek Gwardzikowie podjęli oficjalnie posługę pary diecezjalnej, a zakończyli ją w 1987 r. Należy z całą mocą podkreślić, że Ela i śp. Romek Gwardzikowie nie tylko najbardziej przyczynili się do powstania i rozwoju RDK w archidiecezji gnieźnieńskiej, a co za tym idzie w diecezji bydgoskiej, ale też Kazimiera i Klemens Chmielewscy byli i pozostali dla nas niezwykłym wzorem katolickiego małżeństwa, tworzącego wielodzietną rodzinę, ufającą Bogu mimo różnych przeciwności. Nie tylko dbali o jak najlepsze wychowanie swoich dzieci i wnuków, ale też wspaniale służyli różnym osobom znajdującym się w trudne (czasem beznadziejnej) sytuacji życiowej, przyjmując ich nawet czasowo do swego domu. W roku 1987 posługę pary diecezjalnej podjęli Kazimiera i Klemens (Jurek) Chmielewscy. Na przestrzeni lat rosła ilość małżeństw i liczba kręgów, w związku z czym posługę opiekunów duchowych kręgów podejmowało coraz więcej kapłanów. Cieszyliśmy się nie tylko ich obecnością na spotkaniach i prowadzonych przez nich rekolekcjach, ale także mieliśmy możliwość doświadczać na co dzień ich osobistego rozwoju duchowego i duszpasterskiego. Nasze rodziny brały udział w różnych formach rekolekcyjnych RDK, organizowanych przez archidiecezję gnieźnieńską oraz pobliskie diecezje. a także w dniach wspólnoty i pielgrzymkach. Często gościliśmy s. Jadwigę, a także przyjmowaliśmy gości z END oraz z amerykańskiej wspólnoty Agape", a w naszych rekolekcjach uczestniczyły także rodziny z Rosji. Kazia i Jurek Chmielewscy posługę pary diecezjalnej pełnili do września 1991. Zaprezentowali się nie tylko ja- ko bardzo solidni i pracowici organizatorzy i formatorzy dbający o rozwój RDK, lecz także jako rodzice zatroskani o należyte wychowanie czworga swoich dzieci. Ich następcami zostali Irena i Wiesław Bekerowie, a w lutym 1992 r. posługę pary diecezjalnej podjęli Ewa i Janusz Nowaccy. W czasie ich posługi powstało wiele nowych kręgów i powołano wiele diakonii. Teren diecezji podzielono początkowo na cztery rejony - trzy w Bydgoszczy i jeden poza Bydgoszczą, z siedzibą w Inowrocławiu. W miarę upływu czasu przybywało kręgów i zwiększyła się liczba rejonów. W 1994 r. E. J. Nowaccy zainicjowali wydawanie periodyku „Rodzinka", który wychodzi do dnia dzisiejszego. Powstało też Stowarzyszenie Rodzin Nowy Człowiek którego zadaniem było gromadzeni środków na dofinansowanie rekolekcji. Powstała diakonia wychowawcza prowadzona przez Halinę i Przemysława Gorzelaków. W 1996 r. z inicjatyw Ewy i Janusza powołano „Szkołę animatora dla rodzin". Systematycznie też odbywały się Msze św. w intencji dzieła KWC oraz w intencji dziecka poczęte- go. Po zakończonej w 1996 r. posłudze pary diecezjalnej Ewa i Janusz nadal byli aktywni w działalności wspólnoty, a w latach 1998-2000 byli parą filialną filii pelplińskiej. Aktualnie służą jako para pilotująca nowo formującym się kręgom. We wrześniu 1996 roku nową parą diecezjalną zostali Małgorzata i Kazimierz Zadłużni. Specjalną troską otaczali oni diakonię wychowawczą dla dzieci oraz wspólnotę Dzieci Bożych RS-Ż.  W trakcie ich posługi s. Jadwiga obchodziła uroczystość 50-lecia ślubów wieczystych. Z tej okazji delegacja naszej Wspólnoty zawiozła w prezencie kolorową oprawioną laurkę, na- malowaną przez p. Henryka Wojtasa, artystę plastyka z Szubina. W czasie wielkopostnego dnia wspólnoty w roku 1997 podczas Mszy św., której przewodniczył bp Bogdan Wojtuś, małżonkowie RDK i młodzież RS-Z uroczyście podjęli się modlitewnej opieki nad konkretnym wylosowanym kapłanem z naszej archidiecezji i przyrzekli wspierać go modlitewnie do końca życia swego lub tegoż księdza. Podczas wrześniowego DWDD w katedrze gnieźnieńskiej bp Bogdan Wojtuś poświęcił kopię ikony Świętej Rodziny, która rozpoczęła swoją wędrówkę po archidiecezji. Nadal odbywały się spotkania „Szkoły animatora W tym samym roku przeprowadzono po raz pierwszy rekolekcje Dialog ewangelizować płciowość". Rok 1999 zaznaczył się wyjątkowo dużą ilości przeprowadzonych rekolekcji, w tym siedmiu turnusów 15-dniowych W tym samym roku w pierwszej ogólnopolskiej pielgrzymce RDK do Kalisza wzięło udział dwóch kapłanów i 50 osób świeckich. Od tego czasu nasz wspólnota nieprzerwanie uczestniczy w kolejnych pielgrzymkach. We wrześniu 1999 r. posługę pary diecezjalnej podjęli Bożena i Andrzej Barylscy. Pełnili ją w bardzo trudnym dla DK czasie. Gdy Ruch borykał się z określeniem swoje tożsamości, z powodu kryzysu krąg centralny rozwiązał się, a moderator krajowy DK zrezygnował z pełnienia swojej funkcji, miały miejsca naciski aby wystąpić z DK i zaangażować się w działalność END. Wówczas Andrzej i Bożena wykazali się dojrzałością oraz poczuciem odpowiedzialności i oświadczyli, że jako para diecezjalna DK nie mogą składać takiej deklaracji. Przez swą postawę przyczynili się do wytrwania wielu małżeństw w DK. Systematycznie uczestniczyli we wszystkich ogólnopolskich spotkaniach DK oraz w całego RS-Ż, m.in. aktywnie biorąc zgromadzeniach udział w wypracowaniu treści „Zasad DK", zatwierdzonych w 2006 r. przez Konferencję Episkopatu Polski. Zakończenie piątego roku posługiwania Bożeny i Andrzeja zbiegło się z powstaniem diecezji bydgoskiej (2004 r.). Dla utrzymania ciągłości pracy formacyjnej z ufnością przyjęli dalszą  posługę pary diecezjalnej i podjęli się tworzenia struktur DK w nowej diecezji, w tym także integrowania ze wspólnota diecezjalną kręgów z dawnych terenów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej oraz diecezji pelplińskiej. Wytrwale podejmowali działania na rzecz wiernego wprowadzania w życie „Zasad DK" przez uczestników Domowego Kościoła. Dokładali wszelkich starań, aby rekolekcje organizowane przez naszą diecezję przebiegały zgodnie z prawidłami i duchem DK. Zawsze byli obecni na rozpoczęciu kolejnych rekolekcji, aby powitać ich uczestników. Systematycznie zwoływali i prowadzili spotkania kręgu diecezjalnego, utrzymywali stały kontakt z kręgami rejonowymi, troszczyli się o diakonie. Organizowali (czasem z wielkim samozaparciem i trudem) pielgrzymki do Kalisza i do Częstochowy. W sierpniu 2000 r. przy współudziale małżeństw naszej diecezji zorganizowali Krajowe Podsumowanie Roku Pracy RDK, które odbyło się w Bydgoszczy. We wrześniu wzięli udział w IX Międzynarodowym Kongresie END w Santiago de Compostella. Regularnie odbywały się spotkania szkoły animatora, a także diakonii muzycznej, diakonii modlitewnej oraz Msze św. w intencji KWC. Ich posługa zakończyła się we wrześniu 2009 r. W maju 2007 r. w Warszawie odbył się IV Światowy Kongres Rodzin pod hasłem „Rodzina wiosną dla Europy i Świata", na którym Eleonora i Roman Gwardzikowie zostali uhonorowani specjalnym medalem wydanym w związku z tym Kongresem. Jak wyżej wspomniano, w nowo powstałej diecezji bydgoskiej znalazły się także małżeństwa z rejonu złotowskiego, uprzednio formujące się w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej oraz krąg z Sępólna w diecezji pelplińskiej. Wspólnota w Złotowie zaczęła tworzyć się w 1986 r. Pierwszymi organizatorami wszystkich zajęć formacyjnych, modlitewnych, integracyjnych oraz wyjazdów pielgrzymkowych byli Celina i Włodzimierz Stankiewiczowie, a pierwszym opiekunem duchowym ks. Marian Machinek MSF. W związku z powiększającą się liczbą kręgów w 1995 roku został utworzony rejon złotowski, a pierwszą parą rejonową zostali Małgorzata i Ryszard Siejowie. W latach siedemdziesiątych, kiedy byli członkami RDK w diecezji częstochowskiej, mieli możliwość udziału w spotkaniach formacyjnych pro- wadzonych przez ks. F Blachnickiego w Krościenku. Posługę pary rejonowej pełnili do roku 2003 oraz w latach 2006-2009. Początki RDK w Sępólnie Krajeńskim sięgają roku 1983, kiedy ks. Marian Kotewicz, po spotkaniu z siostrą Jadwigą Skudro na ORAR w Topolnie, zaprosił ją do swojej parafii w Lutowie. Przyjechały tam też małżeństwa z pobliskiego Sępólna. Ostatecznie krąg ustabilizował się w parafii św. Bartłomieja Apostoła w Sępólnie. Pierwszą parą animatorską byli Elżbieta i Lech Szumigajowie. Były okresy, gdy funkcjonowały dwa kręgi. Animatorami istniejącego do dziś są Justyna i Benedykt Zakrzewscy. Kochani małżonkowie i opiekunowie duchowi naszej wspólnoty diecezjalnej, aktywnie uczestniczący w pracy formacyjnej i budowaniu struktur, których znamy zarówno z zapisków archiwalnych, jak i osobistych spotkań! Przepraszamy, że nie wspomnieliśmy o Was w powyższym tekście, ale wówczas zamiast kilku limitowanych stron, musiałaby powstać spora książeczka.

Gabriela i Jacek Andruszkiewiczowie diecezja bydgoska

Od redakcji: Trudno, aby autorzy powyższego artykułu mieli napisać coś o sobie. Gwoli sprawiedliwości chcemy, więc dodać, że Gabrysia i Jacek Andruszkiewiczowie również wnieśli znaczący wkład w życie Domowego Kościoła, zarówno w wymiarze diecezjalnym, jak i ogólnopolskim. Między innymi latach 2003-2008 pełnili posługę pary filialnej pelplińskiej. Przypadła ona na szczególny czas, gdy trwały prace nad zredagowaniem „Zasad Domowego Kościoła. Jacek pracował w 10-osobowym zespole odpowiedzialnym za przygotowanie projektu. W 2006 r. „Zasady" zostały zatwierdzone przesz Konferencję Episkopatu Polski i- z wyjątkiem zmian wprowadzonych w 2014 r. - obowiązują do dzisiaj. Gabrysia i Jacek przez kilka lat byli też członkami redakcji ,,Listu DK", odpowiedzialnymi za dział „Z życia DK”.